Vloggen, filmpjes, podcasts… je ziet het steeds meer maar het is niet voor iedereen weggelegd.

Als ik video-coach was, zou ik natuurlijk zeggen dat iedereen het kan leren. Dat je over een drempeltje moet – of in mijn geval de Mount Everest – maar dat je uiteindelijk aan jezelf went. Dat je eraan went dat die zenuwachtige bewegingen, dat onzekere stemgeluid, dat trekje om je mond en die ogen die steeds net niet in de camera kijken, dat die van jou zijn.

Ik heb het geprobeerd, echt. De laatste keer heb ik aan een hele video 10-daagse meegedaan om maar vertrouwd te raken met mijn eigen bewegende spiegelbeeld. Want poseren, dát kan ik wel. Maar er normaal uitzien op beeld en ondertussen nog iets zinnigs vertellen, dát lukt me niet.

Ik liet een goede vriendin die communicatieadviseur is bij een gemeente in vertrouwen wat van mijn gestuntel zien. Ze bood aan me een beetje te helpen. Gewoon in interview-vorm, zei ze. Dan hoefde ik alleen haar vragen te beantwoorden en dat kwam vast veel natuurlijker over.

Gewoon au naturel, geen make-up, geen lampen, geen spiekbriefje. Nergens voor nodig. We zaten tegenover elkaar en ik keek in haar warme bruine ogen, die geruststellende blik en ik wachtte op de eerste vraag.

‘Lotty, je bent schrijfcoach. Wat doet een schrijfcoach eigenlijk?’

Ik keek haar aan, in mijn hoofd tikte de tijd. De vraag cirkelde door mijn brein op zoek naar het juiste antwoord. Die ene zin die ik zonder haperen kon opdreunen. Dat antwoord waardoor iedere kijker zou weten: dát ontbreekt nog in mijn leven, dit is precies wat ik nodig heb.

Maar het bleef stil. De lieve bemoedigende glimlach van de vriendin raakte een snaartje en toen nog een. Ik slikte, mijn ogen prikten en toen ik begon te huilen, sloeg ik mijn handen voor mijn gezicht…

Ik weet dat ik niet de enige ben die heel veel te vertellen heeft maar stil valt zodra de camera loopt. Of nog erger: als een kip zonder kop gaan ratelen zodat je na afloop uren bezig bent om tijdens de montage die vier goede zinnen te vinden en daarna nog enigszins acceptabel aan elkaar te plakken tot een gestroomlijnd geheel.

Iedereen die wel eens heeft ge-edit weet waar ik het over heb. Want er is altijd nét een kind dat van beneden roept, een bel die gaat, een snotje in je rechterneusgat, haar waar je niet vanaf kunt blijven of een microfoontje dat je bent vergeten in te pluggen.

Hoe comfortabel is het dan om te schrijven. Om rustig de juiste woorden te kiezen en door je hoofd te laten zweven als het walsen van een krachtige Cabernet Sauvignon in een Bordeauxglas.

Hoe eenvoudig werkt de delete-knop. Hoe heerlijk is het om hele alinea’s met copy-paste te verplaatsen en een totaal andere invalshoek te creëren dan je aanvankelijk in gedachten had.
Hoe veilig is het om het toetsenbord te gebruiken als een soort muurtje waarachter je je kunt verschuilen op het moment dat je je woorden kiest.

En tóch zijn er mensen die dezelfde problemen hebben met schrijven als ik met video.
Ze hebben het gevoel dat ze niet de juiste woorden gebruiken, dat de structuur in hun verhaal niet klopt. Over de eerste zin denken ze zo lang na dat ze nooit echt kunnen beginnen.
Van binnen voelen ze dat het borrelt en in een gesprek stromen de woorden er moeiteloos uit tot een vloeiend en boeiend verhaal. Maar op papier raken ze in paniek.

Die mensen help ik door lekkere heldere feedback te geven. Door naar het grote geheel te kijken: het doel, de lezer, de verteller. Door vragen te stellen, door suggesties te doen. We nemen afstand van de tekst en lopen er een rondje omheen. We spelen met structuur, vorm en stijl. We schrappen alles wat niet nodig is. En soms wordt de eerste zin brutaal vervangen door de laatste. Zo ontwikkelt de schrijver een eigen stem en schept hij op een speelse manier zelf zijn verhaal.

Dus als je nog wilt weten wat een schrijfcoach doet… nou dát dus.