We hoeven niet te kiezen met wie we de kerstdagen doorbrengen: ze komen gewoon allemaal naar ons.
‘Het zijn er 32 dit jaar.’ Lief kijkt op van zijn iPad. ‘Twéé-en-dértig?
Ik slik ook even. ‘Dat past toch makkelijk,’ zeg ik ontspannen, ‘in jouw huis.’
Gelukkig hebben we een kok in de familie die zich een paar dagen in het zweet wil werken voor het kerstdiner. Twee dagen lang wordt er gehakt, gesneden, gekookt, geblancheerd en gebraden. Zijn kleine broertje, zusje en nichtje helpen mee terwijl de ouders (wij) zich moed indrinken.
De opa’s en oma’s worden weer uit alle uithoeken van het land opgehaald en meegenomen. Onder het mom ‘nu het nog kan’ en ‘wie weet of we er volgend jaar nog zijn’, ondernemen ze ieder jaar de lange en vermoeiende reis.
Terwijl ik de glazen nog eens bijschenk, krijgt mijn zus een sms’je van onze broer. Het gaat slecht met zijn schoonvader, Uilko. Erg slecht. Zó slecht dat ze morgen niet kunnen komen. We worden er stil van.
Ons kerstfeest wordt een feest zoals je alleen nog maar in films ziet. Overvloedige maaltijden, drank, muziek, dans en een afwas waar we nog een paar dagen plezier van hebben. Terwijl wij de volgende ochtend allemaal onze roes uitslapen, slaapt Uilko in de ochtend van 26 december voor altijd in.
Twee dagen later spreek ik mijn broer aan de telefoon. Hengelo lijkt zó ver weg als ik zijn verdriet hoor. Hij huilt om het verdriet van zijn vrouw en ik huil zachtjes met hem mee. Hij vertelt over de beslissingen die werden genomen. Niet meer eten. Niet meer drinken. Morfine. In slaap houden. Samenzijn en verhalen vertellen.
Oudejaarsdag. We zoeven over de weg van Breda naar Hengelo om bij het afscheid aanwezig te zijn. Niet in een aula maar thuis.We bellen aan en de deur wordt opengedaan door een medewerkster van de thuiszorg. ‘Maartje’ staat er met grote letters op haar rug. Dat dit niet haar naam is maar de naam van de thuiszorgorganisatie besef ik pas als ‘Maartje’ wordt afgelost door een andere ‘Maartje’.
In het kleine halletje staan twee vrouwen. Zachtjes duwen ze ons richting de openstaande deur van de woonkamer. ‘Er wordt net gesproken’, fluisteren ze ons toe. Behoedzaam schuiven we over de drempel naar binnen. De kring met mensen maakt vanzelf plaats. Kom er maar bij.
De zoon van Uilko is aan het woord. Zijn gezicht staat op blij en verdrietig tegelijkertijd als hij vertelt over zijn vader. Leuke verhalen. Spontane verhalen. Dankbare herinneringen.
‘Wie? Wie wil er nog iets over papa weten?’, vraagt hij aan de kring. De kleine woonkamer staat vol. Gezellig druk, als het een verjaardagsfeestje was geweest.
‘Vakantie’, roept iemand in de woonkamer en de zoon begint te vertellen over hun vakanties naar Italië. Gewone maar onvervangbare vakanties. Naast me staat een vrouw met een hoofddoek om. Ik begrijp meteen waarom. Op de schouw staat een grote kaart waarop met kleurige letters staat geschreven Gefeliciteerd 93 jaar. Ik kijk naar de vrouw met de hoofddoek en begin te huilen. Om Uilko die dood is en om die dappere vrouw naast mij.
Niemand huilt. Ik voel me een aanstelster. Een aandachttrekster. Maar ik kan het niet stoppen. Het voelt alsof ik met een warme deken van verdriet word afgedekt. Zachtjes duw ik Lief opzij zodat ik terug kan schuifelen naar de voordeur. ‘Nee,’ fluistert hij terwijl hij naar de kleine aanbouw wijst die grenst aan de kamer, ‘ga maar naar de serre.’ Ik bevries. De serre? Ik herinner me weer wat mijn broer had gezegd: ‘Hij ligt thuis opgebaard. In de serre’.
Ik blijf maar staan waar ik sta en laat me gaan. Ik voel me opgelaten als mijn broer een arm om me heen slaat om mij te troosten. Maar het helpt wel. Het staat wel lekker zo tegen mijn grote broer. We lopen naar de bank waar de 99-jarige echtgenote van Uilko onder een dekentje zit. Broos en slechtziend. Omringd door mensen die haar koesteren met warmte en troost.
Mensen komen en gaan. De sfeer is ongedwongen. Als er wat meer ruimte is, lopen we samen naar de serre. Daar ligt Uilko. In een bed, op de plek waar hij altijd schilderde, omgeven door zijn eigen spullen, baadt hij nu in een zee van licht. Hij is dood. Ontzettend dood tussen de levenden. Zijn dood ziet er geruststellend uit.
Hij is een stilleven in zijn eigen atelier.
Afbeelding: ‘ Quinto al Mare’ van Uilko van der Wal.
Erg mooi “@LieveLotty: ‘Wie wil er nog iets over papa weten?’ vraagt hij aan de kring. De kleine woonkamer staat vol http://t.co/zHxisTSLBq”
Wat heb je weer mooi geschreven…
#leestip Eten, drinken en slapen: kerst 2013 via @LieveLotty http://t.co/QxdfooysQg
RT @LieveLotty: ‘Wie? Wie wil er nog iets over papa weten?’ vraagt hij aan de kring. De kleine woonkamer staat vol. | Blog | http://t.co/fV…
Ja, in het noorden, daar doen ze dat gewoon goed.
Mooi stuk Lotty.
RT @LieveLotty: ‘Wie? Wie wil er nog iets over papa weten?’ vraagt hij aan de kring. De kleine woonkamer staat vol. | Blog | http://t.co/fV…
RT @LieveLotty: ‘Wie? Wie wil er nog iets over papa weten?’ vraagt hij aan de kring. De kleine woonkamer staat vol. | Blog | http://t.co/fV…
“Hij huilt om het verdriet van zijn vrouw en ik huil zachtjes met hem mee…” ~ http://t.co/E43LtXtB1N ~ @LieveLotty
“@PatrickMundus: “Hij huilt om het #verdriet van zijn #vrouw en ik huil zachtjes met hem mee…” ~ http://t.co/Oe7CRDuaTH ~ @LieveLotty”
“‘Maartje’ staat er met grote letters op haar rug” http://t.co/6LPUFdjprY
“We lopen naar de bank waar de 99-jarige echtgenote van Uilko onder een dekentje zit.” http://t.co/Wpl5QQKDH4 @LieveLotty
Een stilleven in zijn eigen atelier. Wat een prachtige vondst. Mooi blog.
Oef.. mooi!
RT @LieveLotty: Terwijl wij allemaal onze roes uitslapen, slaapt Uilko in de ochtend van 26 december voor altijd in.
blog | http://t.co/fV…
RT @LieveLotty: Naast me staat een vrouw met een hoofddoek om. Ik begrijp meteen waarom. blog | http://t.co/fVdQjw5q16
‘Zijn gezicht staat op blij en verdrietig tegelijkertijd als hij vertelt over zijn vader’, mooi blog @LieveLotty: http://t.co/KDkbrOtHzK
Prachtig blog van @LieveLotty “Hij is een stilleven in zijn eigen atelier.” http://t.co/IQFDEOFyPC
Op een bijzonder moment wees Pia me op deze tekst.
Ik had mijn prettige herinnering aan datzelfde moment in diezelfde woonkamer. En wat is het dan mooi om deze beleving en beschrijving te lezen. Alsof je er gewoon weer staat. Heel bijzonder!
Wa leuk dat je hier reageert René. Ja, bijzonder was het. Fijn zo’n herinnering hè?